Het verhaal van Jeffrey Koerhuis

Jeffrey Koerhuis woont net over de IJssel. Al sinds zijn jeugd is hij gefascineerd door geschiedenis en theater. Speciaal in het kader van 75 jaar Vrijheid maakte hij een hele mooie documentairereeks die we via deze website mogen delen. Een deel is in Zwolle opgenomen en er komen ook Zwollenaren aan het woord.  

Jeffrey doet veel in Zwolle. Zo geeft hij bijvoorbeeld een heel bijzondere stadswandeling door Zwolle over de WOll. Samen met een ware postbode van de PTT, reis je aan de hand van verhalen, beeldmateriaal, geluiden, interactie en korte theatrale scenes terug in de tijd naar het Zwolle van 1920 tot 1945. Bekende thema’s als de NSB, Hongerwinter en Bevrijding passeren de revue en blijven je na afloop nog lang bij.

Maar Jeffrey is ook bezig met een ander en heel erg mooi project. In de serie 75 Jaar Bevrijding neem hij je mee door 75 onbekende verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Samen met historici, musea, ooggetuigen, nabestaanden, schrijvers en verzamelaars probeert hij een duidelijk overzicht van de periode 1930/1945 te geven en daarnaast onjuiste verhalen de wereld uit te helpen. Dit project is volledig zelfstandig en vrijwillig geproduceerd. Er is geen sprake van een opdracht gevende instantie of het gebruik van subsidie.

> Ga naar de website van Jeffrey Koerhuis.
> Abonneer je op zijn Youtubekanaal. 

Trailer

Afl.1. Vooroorlogs Nederland

Afl. 2. Werkverschaffing

In deze tweede aflevering vertelt Ben Hogendoorn over de Werkverschaffing: een overheidsmaatregel uit de jaren 30, met als doel zoveel mogelijk werklozen weer aan het werk te zetten. In de naam zit dus letterlijk de betekenis: Werk Verschaffen.

Afl. 3. Luxe in de Crisis

Bij ‘de Crisis’ denken veel mensen vaak alleen aan enorme werkloosheid en armoede. Toch werd het grootste deel van Nederland niet direct getroffen door de crisis. Sterker nog: sommigen profiteerden ervan. In deze aflevering vertellen Arno van der Holst van het Nederlands Transportmuseum en Bas Agterberg van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid meer over luxe in de crisis.

Afl. 4. De Steun

Naast de werkverschaffing (zie afl. 2) kwam de overheid in de jaren 30 met nog een maatregel voor de werklozen: De Steunverlening. Hierdoor konden werklozen elke week een klein bedrag krijgen om alleen het hoognodige te kunnen betalen (zoals voedsel en huur). Echter zat je dan wel gelijk vast aan hele strenge regels…

Afl. 5. Nazi’s & Vluchtelingen

Deze aflevering werd opgenomen in de synagoge van Zwolle. Nadat in Duitsland de Nazi’s, onder leiding van Adolf Hitler, aan de macht waren gekomen, voerden zij steeds meer eigen regels en wetten in. Veel mensen voelden zich door deze wetten niet langer veilig en sloegen op de vlucht; ook naar Nederland. Historicus Jaap Hagedoorn vertelt in deze aflevering meer over de opkomst van de Nazi’s en de daarop volgende vluchtelingenstroom.

Wil je meer verhalen horen over de vluchtelingen die naar Nederland kwamen? Kijk dan eens op de site http://www.synagoge-zwolle.nl/ of https://www.stolpersteine-zwolle.nl/.

Afl. 6. Marinus van der Lubbe

In februari 1933 staat één van de belangrijkste gebouwen van Berlijn in brand: de Rijksdag. De brand lijkt aangestoken te zijn en wel door een Nederlander: Marinus van der Lubbe. In deze aflevering vertelt Igor Cornellissen meer over het leven van deze beroemde/beruchte ‘communist’.

Op internet circuleren tegenwoordig meerdere artikelen dat Marinus van der Lubbe de brand niet zou hebben aangestoken. Dit zou blijken uit nieuwe verklaringen die pas meer dan 80 jaar later naar zijn afgelegd. Dhr. Cornelissen heeft laten weten deze berichten niet betrouwbaar te vinden: ‘Van Der Lubbe heeft gedurende zijn gevangenschap en proces altijd volgehouden schuldig te zijn geweest’.

Afl. 7 De Mobilisatie

Nadat o.a. Tsjechië-Slowakije en Oostenrijk bij het Duitse rijk waren gevoegd, dreigden de Duitsers in augustus 1939 ook Polen binnen te vallen. Engeland en Franrkijk kijken gespannen toe en ook bij de Nederlandse regering, ondanks het voornemen om niet mee te vechten in een eventuele oorlog, is de spanning te voelen. Men besluit daarom ons land militair voor te gaan bereiden: de Mobilisatie begint.

Afl. 8. Angst voor Oorlog

Vaak wordt beweerd dat de Nederlanders totaal verrast waren toen de Duitsers ons land binnen vielen, maar was dat eigenlijk wel zo? Thom Kruiper, gids bij het Memory Vrijheidsmuseum, vertelt meer over de eventuele angst die men voor de oorlog had.

Afl. 9. ‘Gaat u rustig slapen’

Elk jaar weer zijn er mensen die op 10 mei, de dag waarop de Duitsers Nederland binnenvielen in 1940, berichten plaatsen op social media met de tekst ‘Gaat u rustig slapen, er is niks aan de hand’. Vaak volgt daarop een stroom aan commentaar op de toenmalige en huidige politiek, maar waar komt die uitspraak nou eigenlijk vandaan en waarom ligt die nog steeds zo gevoelig?

De toespraak die te horen is in deze aflevering is ingekort, de originele toespraak is meer dan 8 minuten. De vertaling naar modern Nederlands is als volgt:

“Geachte luisteraars,
Uit de uitgebreide berichten en verhalen die de laatste dagen in onze kranten zijn verschenen, heeft ook het Nederlandse volk kunnen lezen dat de spanningen in Europa weer groter zijn geworden.
Daarom wil ik nogmaals benadrukken dat u zich geen zorgen hoeft te maken.
Ik vraag de luisteraars dan ook, als zij hun bedden opzoeken, om even rustig te gaan slapen als andere nachten.
Er is op dit moment geen enkele reden om daadwerkelijk ongerust te zijn.
En daarmee, geachte luisteraars, laat ik u over aan de ontspanning die de radio u probeert te brengen.
Goedenavond.”

Afl. 10. De Duitse Inval

Op 10 mei 1940 gebeurde waar veel mensen al voor vreesden: De Duitsers vallen Nederland binnen. Voor het eerst in meer dan 130 jaar was ons land weer in oorlog en dat kostte helaas Duizenden landgenoten het leven.

Wil je meer weten over de meidagen van 1940? Bezoek dan vooral eens het Mobilisatiemuseum ‘Weest op uw Hoede’ in Prinsenbeek. Kijk op https://weestopuwhoede.nl/ voor meer informatie.

Afl. 11. De ‘Moffen’

Ook tegenwoordig zijn er nog veel mensen die stellig vol houden dat elke Duitser in de oorlog ‘fout’ was. Dat is begrijpelijk, maar niet volledig terecht. Thom Kruiper van het Memory Vrijheidsmuseum vertelt meer over het leven van de ‘Moffen’ in Nederland en hoe zij nou eigenlijk over over ons land dachten.

Afl. 12. Verslagen Leger

Met de capitulatie was ook het Nederlandse leger officieel verslagen. Echter waren er natuurlijk nog duizenden Nederlandse militairen in ons land. In deze aflevering kijken we wat er met hen gebeurde tijdens de oorlog.

Wil je meer weten over de Nederlandse krijgsgevangenen? Bezoek dan eens het Mobilisatiemuseum. Kijk op https://weestopuwhoede.nl/ voor meer informatie.

Afl. 13. Oranjes en Regering

Iedereen kent het verhaal over de koninklijke familie en de regering die tijdens de oorlog naar Engeland vertrokken. Hun activiteiten tijdens de oorlog zijn echter een stuk minder bekend bij de meeste mensen.

Wil je meer weten over de regering en de koninklijke familie tijdens de oorlog? Kijk dan eens op: http://in.beeldengeluid.nl/collectie/…

Afl. 14. Duits Bestuur

Rauter, Seys Inquart, de SS en de SD… Namen en termen die je vaak voorbij ziet komen als het over de oorlog gaat, maar wie en wat zijn het nou eigenlijk? Ze hebben alle vier in ieder geval één ding gemeen: Ze waren noodzakelijk voor het Duitse bestuur van Nederland.

Wil je meer weten over Nederland tijdens de oorlog? Kijk dan eens op de website: https://www.entoen.nu/nl/tweedewereld.

Afl. 15. Suriname en de Antillen

Het koninkrijk der Nederlanden bestond tijdens de oorlog niet alleen uit Nederland zelf. In de Caribische gebieden waren er namelijk nog koloniën: Suriname en de Nederlandse Antillen. In deze aflevering zie je hoe deze gebieden de oorlog doorkwamen.

Afl. 16. De NSB

Ze verraadden onderduikers, plunderden de huizen van gedeporteerden en hielpen de Duitsers met hun bestuur. Iedereen in Nederland kent wel dit soort verhalen omtrent de NSB, maar wat weten we eigenlijk nog niet? In deze aflevering vertelt verzamelaar Kristian Garssen meer over het ontstaan en de ontwikkeling van de Nationaal Socialistische Beweging.

Afl. 17. De Nederlandse Unie

De NSB was de enige politieke partij die niet werd verboden door de Duitsers. Dat is echter niet de hele oorlog zo geweest. Zo had de NSB één grote concurrent: De Nederlandse Unie.

Afl. 18. Nederlandse SS’ers

Vechten voor de vijand: het klinkt als het ultieme verraad. Toch waren er zo’n 25000 Nederlanders die deze keuze maakten tijdens de oorlog. Historicus Evertjan van Roekel vertelt meer over deze Nederlandse vrijwilligers bij de Waffen SS.

Afl. 19. Vrouwen bij de NOC

Nederlandse koloniën in Oost-Europa… Het klinkt misschien bizar, maar tijdens de oorlog waren ze er echt! Die koloniën waren ontstaan dankzij ‘de Nederlandse Oost-Compagnie’, een organisatie die boeren, vissers en andere vakmensen uitzond naar het Nazi-Oosten. In deze aflevering vertelt Historica Jocelyn Krusemeijer meer over de NOC en de rol die vrouwen daarin hebben gespeeld.

Afl. 20. Nieuwe Regels

Voor en tijdens de oorlog werden er allerlei nieuwe regels en wetten bedacht om ons land veilig en onder controle te houden. In deze aflevering vertelt Kristian Garssen over drie van deze nieuwe regels: Het persoonsbewijs, de spertijd en de verduistering.

Afl. 21. De Distributie

Boodschappen doen en shoppen ging tijdens de oorlog een tikkeltje anders dan nu. Bijna alles was namelijk ‘op de bon’. Wat dat inhield? In deze aflevering vertelt Ben Hogendoorn je er meer over.

Afl. 22. De Jodenster

De nazi’s waren er van overtuigd dat hun ‘arische/germaanse’ ras beter was dan welk mensenras dan ook. De joden behoorden in hun ogen dus tot de ‘untermensch’ en werden steeds meer door de nazi’s buitengesloten. Ook in Nederland werd het leven van de joden steeds zwaarder, o.a. door de Jodenster.

Ook interessant:
https://www.stolpersteine-zwolle.nl/

Afl. 23 Kamp Westerbork

De nazi’s streefden ernaar om alle joden en andere ‘niet-arische’ Nederlanders uit ons land te verwijderen. Om dit te bereiken, probeerden zij al deze mensen te verzamelen in gevangenenkampen en vervolgens af te voeren. Eén kamp in Nederland speelde hierbij de hoofdrol: Doorgangskamp Westerbork.

Afl. 24. De Deportaties

Tijdens de oorlog zijn meer dan 100.000 mensen in Nederland vanaf en naar Westerbork gedeporteerd. Deze deportaties gebeurden voornamelijk met treinen, waarbij ook de NS nauw betrokken was.

Meer afleveringen zijn in de maak! We plaatsen deze zodra ze klaar zijn! 

> Ga naar de website van Jeffrey Koerhuis.
> Abonneer je op zijn Youtubekanaal.