WO2 UITGELICHT: HOE RONNY GROENTEMAN DE OORLOG OVERLEEFDE
Door: Sjaak Onderdelinden | Collectie Overijssel | MijnStadMijnDorp
In het boek van G.J.Veerman: Wijhe voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, Deel 3, Wijhe 1993, p.78 vv. staat het spannende relaas over de beschieting door een Engelse Mosquito-bommenwerper van een Duitse vrachtwagen, ergens op de IJsseldijk tussen Wijhe en Zwolle.
De Engelse vliegtuigbemanning dacht ongetwijfeld een vijandelijk transport in het vizier te hebben, maar wat ze niet wist, was dat het om een transport van Joden naar Westerbork ging. Het was de vroege ochtend van 6 februari 1945 – en het ging om een van de laatste transporten richting Westerbork. De gevangenen, zo’n 25 à 30 mensen, vluchtten voor zover ze konden, Wijhese artsen verleenden eerste hulp, Duitse soldaten probeerden vluchtelingen weer te pakken, de illegaliteit deed haar best. Vier vrouwen en twee kinderen arriveerden bij Slingerland. Een evacué werd naar het dorp gestuurd om een dokter te halen voor één van de kinderen die aan de voet gewond was. De man kwam echter terug met Duitse militairen en een Duitse arts die beide kinderen meenamen… Over hun lot is niets bekend.
Ronny Groenteman op 26 mei 1945. Bron: Beeldbank Collectie Overijssel
Intussen weten we meer. Het kind kwam terecht bij de familie van Aalderen aan de P.C.Hooftstraat 7 in Zwolle. En dat ging zo. (De heer Lex van Aalderen heeft er op 14 februari een brief over geschreven aan zijn schoonouders Oeseburg in Utrecht en die is bewaard gebleven) Op weg uit de stad naar huis zagen mevrouw en meneer Van Aalderen een ziekentransport, een brancardkar, op weg naar het ziekenhuis. Omdat het groepje wel wat hulp kon gebruiken, staken de Van Aalderens de handen uit de mouwen, met grote gevolgen: Bij het afleveren van het kindje aan het noodziekenhuis, bleek de kleine vent heelemaal niet van Tini meer af te willen. De ziekendrager die het thuis wilde hebben, daar wilde hij ook niets van weten, ook de zusters uit het ziekenhuis moest niets van hebben. Aangezien het stakkertje zijn ouders vermoedelijk dood zijn hebben we er ons over ontfermd. Papieren waren er uiteraard niet, dus noemden ze het ventje Ernst, toepasselijk op de ernst der Tijden.
v.l.n.r: Ber van Aalderen, Ronny Groenteman en Anneke van Aalderen. Bron: Beeldbank Collectie Overijssel
Al snel werd via de Joodse Raad achterhaald, wie het jongetje Ernst met de schotwond in zijn voetje werkelijk was. Hij heette Aron Groenteman, geboren 27 mei 1943 in Amsterdam, waar hij eerst ondergedoken was, later verraden werd en gevangen gezet. Een baby in de gevangenis… In februari 1945 op transport gesteld, wij weten nu het verdere verloop.
Zijn ouders waren ondertussen ondergedoken, vader Leo in Limburg, moeder Annie in Friesland. In juni 1945 kon het gezin, ook nog met broertje Joep, herenigd worden. Dat lijkt dus een happy end, maar dat was het niet. De traumatische ervaringen hebben van Ronny een levenslang zorgenkindje en psychiatrisch patiënt gemaakt.
Ronny Groenteman bij de familie van Aalderen. Bron: Beeldbank Collectie Overijssel
Dit verhaal is uit de serie WOll uitgelicht van Mijn Stad Mijn Dorp. MijnStadMijnDorp is een project van Collectie Overijssel en is mede mogelijk gemaakt door de provincie Overijssel.
