De geheime drukkerij van Trouw: de cruciale rol van de media tijdens de bezetting in Zwolle

Door: Jeremy Nijboer – Tijdens de bezetting speelde de krant Trouw een belangrijke rol in het verzet, zo ook in Zwolle. Het hoofdkwartier van Trouw, was vanaf 1943 namelijk gevestigd in het huis van de familie Van der Kamp, aan de Sassenstraat 33 in Zwolle, in het zogenoemde Karel V-huis. Dit was een van de belangrijkste plekken voor de verspreiding van de verzetskrant en de ontmoetingsplek voor koeriers. In het geheim werden hier duizenden exemplaren gedrukt en verspreid onder de Nederlandse bevolking.

De keuze voor Sassenstraat 33 was strategisch. Gelegen in een relatief rustige wijk, was het hoofdkwartier lastig te traceren voor de Duitsers. Van buiten leek het een onopvallend gebouw,  alsof er niks illegaals gebeurde. De verzetsstrijders van Trouw hadden de sleutel van het huis en werkten hier onder geheime omstandigheden. De locatie vormde een cruciale schakel in een groter netwerk van verzetsgroepen die, met gevaar voor eigen leven, ongecensureerde informatie Zwolle binnenbrachten. Het pand was volgens het boek Karel Overijssel een centraal punt voor de koeriersdienst van Trouw tussen West- en Noordoost Nederland. (Karel Overijssel was de schuilnaam van de verzetsstrijder Hendrik Willem Groot Enzerink over wie het betreffende boek gaat).

Trouw was meer dan alleen een krant, het was een symbool van de wil om onafhankelijk te blijven en de waarheid te verspreiden. In tijden van censuur en propaganda bood de krant een alternatieve bron van informatie voor de Nederlanders die anders geen toegang hadden tot betrouwbare nieuwsbronnen.  De krant berichtte over de onderdrukking van  Joden, de misdaden van de bezetter, de moedige verzetsacties en vormde een oproep tot verzet.

Helaas werd het hoofdkwartier in Zwolle in 1944 verraden. Dit leidde  tot de ontdekking van de locatie door de Duitsers, wat leidde tot arrestaties en het uiteenvallen van de verzetsgroep. Hoewel het hoofdkwartier werd opgedoekt bleef Trouw haar krant verspreiden.  

Na de oorlog werd de moed van de verzetsstrijders in Zwolle erkend door middel van meerdere verzetsmonumenten in de stad. De monumenten herinneren aan de dapperheid en het  doorzettingsvermogen van de verzetsgroepen, waaronder Trouw, die bijdroeg aan de bevrijding van Nederland.

De rol van de media, specifiek van de verzetskrant Trouw, toont hoe krachtig de pers kan zijn zelfs in tijden van onderdrukking. Het werk dat op het geheime hoofdkwartier in Zwolle werd verricht, bestaat voort. Niet alleen in de geschiedenis van Zwolle, maar ook in de manier waarop de persvrijheid vandaag de dag wordt gekoesterd.

Eerstejaars studenten van de opleiding Mediaredactie van Landstede MBO in Zwolle hebben in opdracht van de gemeente Zwolle een bijzondere krant gemaakt, helemaal in het teken van 80 jaar vrijheid. Hier vind je meer informatie over de Vrijheidskrant.